เรื่องรูปร่างและผิวพรรณเป็นสิ่งสาว ๆ ทุกคนให้ความสำคัญมากนะครับ โดยเฉพาะขาที่เรียวสมส่วนไร้ไขมันส่วนเกิน และมีผิวที่เนียนสวย แต่สาว ๆ บางคนกลับต้องกลุ้มใจเพราะเรียวขาที่เคยสวย กลับมีสิ่งหนึ่งที่ทำให้หมดความมั่นใจ นั่นก็คือ “เส้นเลือดขอด” ซึ่งเส้นเลือดขอดที่ขานั้น หลายคนอาจละเลยและมองข้ามไป เพียงเพราะคิดแค่ว่ามันไม่อันตรายอะไร หรือเป็นแค่เส้นเลือดขอดที่สร้างความไม่สวยงามที่ขาเราเท่านั้น

แต่ในความเป็นจริงแล้ว ปัญหาเส้นเลือดขอดสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย และเส้นเลือดขอดเส้นบาง ๆ ก็อาจลุกลามกลายเป็นเส้นเลือดขอดที่โป่งพอในระยะรุนแรง ที่ทำให้เกิดอาการแทรกซ้อน จนทำให้เกิดอันตรายได้ครับ วันนี้ในบทความของ Amara Clinic หมอจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับเส้นเลือดขอดให้มากขึ้น ทั้งเส้นเลือดขอด เกิดจากอะไร รวมถึงคำถามที่หลายที่หลายคนสงสัย “เส้นเลือดขอด อันตรายไหม” พร้อมทั้งวิธีสังเกตว่าเส้นเลือดขอด อาการเป็นอย่างไร และวิธีรักษาเส้นเลือดขอดที่ตรงจุด ก่อนที่เรียวขาของเราจะหมดสวยครับ

เส้นเลือดขอด (Varicose Veins) เป็นความผิดปกติที่บริเวณหลอดเลือดดำใต้ผิวหนัง ที่มีลักษณะขยายตัวจนบวมปูดออกมา โดยมากมักจะเป็นที่บริเวณน่อง ซึ่งอาจแสดงอาการได้หลากหลาย ตั้งแต่เห็นเส้นเลือดขอด เป็นเส้นฝอยเล็ก ๆ ซึ่งเป็นระยะเริ่มต้น หรือบางรายอาจมีลักษณะเส้นเลือดขอดที่ปูดบวม จนไปถึงขั้นเกิดเป็นแผลเส้นเลือดขอดที่ขา ซึ่งเป็นชนิดเส้นเลือดขอดที่อยู่ในระดับรุนแรงครับ 

เส้นเลือดขอดเป็นโรคที่พบได้บ่อยในคนทั่วไป มักเป็นโรคเรื้อรังที่เกิดได้ตลอดชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง โดยเส้นเลือดขอดสามารถ เกิดได้ทุกส่วนในร่างกายเลยครับ แต่ที่จะพบได้มากที่สุดก็คงเป็นเส้นเลือดขอดที่ขา โดยเฉพาะบริเวณน่องขา, ขาพับ และโคนขานอก เนื่องจากบริเวณขาเป็นอวัยวะที่ต้องแบกรับน้ำหนักตัว และโดยส่วนมากแล้วจะพบได้ในคนที่มีน้ำหนักตัวมาก ๆ, คนที่นั่งหรือยืนเป็นเวลานาน ๆ, ผู้สูงอายุ, หญิงตั้งครรภ์ และพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชายครับ

โดยปกติแล้ว หลอดเลือดดำที่ขามีหน้าที่นำพาเลือดกลับสู่หัวใจ โดยอาศัยแรงบีบจากกล้ามเนื้อบริเวณขาส่วนล่าง โดยทำการบีบเลือดให้ไหลกลับไปสู่หัวใจ (แบบต้านแรงโน้มถ่วงของโลก จากล่างขึ้นบน) ซึ่งจะมีลิ้นเล็ก ๆ อยู่บริเวณภายในหลอดเลือดดำ ที่มีหน้าที่ช่วยเปิดให้เลือดลำเรียงไปที่หัวใจ และมีหน้าที่ปิดเพื่อไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับไปสู่ที่เท้าได้อีก

สำหรับในคนที่มีปัญหาเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้น อาจสังเกตว่ามีเส้นเลือดฝอยเส้นเล็ก ๆ แตกตัวคล้ายกับใยแมงมุมอยู่ใต้ผิวหนัง โดยเห็นเป็นเส้นเลือดขอดที่มีลักษณะคดเคี้ยว มีสีม่วงเข้มหรือสีฟ้าเข้ม โดยมากในระยะแรกเริ่มมักไม่มีอาการอื่น ๆ แสดงออกมา แต่ในบางกรณีอาจมีความเจ็บปวด รวมถึงเส้นเลือดขอด อาการอาจมีได้หลายอย่างครับ เช่น

• รู้สึกเจ็บ เมื่อยล้า ปวดกล้ามเนื้อ และรู้สึกหนักขา
• เวลานั่ง ยืน และเดินนาน ๆ ก็จะรู้สึกเจ็บได้มากขึ้น 
• เวลายืนหรือเดินนานจะเป็นตะคริวที่น่องขา
• รู้สึกแสบร้อน และมีอาการบวมที่ขา
• บางครั้งอาจคันรอบ ๆ บริเวณที่มีเส้นเลือดขอด
• มีเลือดออกจากเส้นเลือดขอด
• หากเป็นระยะที่รุนแรงขึ้น อาจมีผื่นคัน ผิวหนังอักเสบ ผิวเริ่มเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ หรือเป็นแผลเรื้อรังจะมีเลือดออก

ภาวะเส้นเลือดขอด อาการมักจะแบ่งเป็นระดับความรุนแรงของโรคครับ ซึ่งในระยะแรก คนไข้อาจไม่มีอาการผิดปกติอื่นใด นอกเหนือจากเห็นเป็นเส้นเลือดเล็ก ๆ กระจุกตัวอยู่ตามน่องขา ขาพับ และโคนขานอก แต่หากมีความรุนแรงเพิ่มขึ้น เส้นเลือดขอดจะมีลักษณะใหญ่ขึ้น ปูดบวม และมีอาการแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา โดยระดับความรุนแรงของเส้นเลือดขอดสามารถแบ่งออกได้เป็น 6 ระยะครับ

คนไข้หลายคนถามหมอว่า เส้นเลือดขอด อันตรายไหม? หมอต้องบอกแบบนี้ครับว่า คนทั่วไปมักจะคิดว่าการเกิดเส้นเลือดขอดไม่มีอันตรายอะไร แค่ทำให้ดูไม่สวยงามเฉย ๆ แต่ในความเป็นจริงแล้ว ในคนไข้ที่มีปัญหาเส้นเลือดขอดบางรายอาจมีความรุนแรงในระดับมาก จนเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมา ถ้าเราปล่อยให้เส้นเลือดขอดให้อยู่กับเราไปเรื่อย ๆ โดยไม่เข้ารับการรักษาอย่างถูกต้องกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งแน่นอนครับว่า ปัญหาของเส้นเลือดขอดอาจทำให้เกิดอันตรายจนถึงชีวิตได้เลยครับ

อย่างที่หมอได้บอกไปนะครับว่า เส้นเลือดขอด เกิดจากการคั่งค้างของเลือดในหลอดเลือดดำ จนทำให้เห็นเป็นลักษณะเส้นเลือดขอด หรือเส้นเลือดฝอยอยู่บริเวณขา ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อความสวยงามของเรียวขา ทำให้หลายคนไม่ค่อยกล้าที่จะใส่กางเกงขาสั้น เพราะว่ากลัวคนเห็นเส้นเลือดขอด ประเด็นต่อมาครับ เส้นเลือดขอดสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพด้วย เพราะถ้าหากมีการคั่งค้างของเลือดนาน ๆ จะทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อ จนทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา นั่นคือ แผลเส้นเลือดขอดเรื้อรัง หรือแม้กระทั่ง การคั่งค้างของเลือดนี่แหละครับ ที่จะทำให้เกิดการรวมตัวเป็นลิ่มเลือด และย้อนกลับขึ้นมาจนไปอุดตันตามส่วนสำคัญอื่น ๆ ของร่างกาย เช่น อุดตันที่ปอด ซึ่งจะมีอันตรายถึงชีวิตได้เลยครับ